Hàn Quốc là quốc gia nổi bật với nền văn hóa lâu đời và nhiều phong tục truyền thống độc đáo. Một trong những nét đặc sắc nhất chính là các nghi lễ vòng đời, phản ánh sâu sắc quan niệm sống, gia đình và cộng đồng của người Hàn. Nếu bạn đang tìm hiểu về du học Hàn Quốc hoặc muốn hòa nhập văn hóa địa phương, việc hiểu rõ các nghi lễ này sẽ là hành trang không thể thiếu.
1. Nghi Lễ Mừng Sinh: Baek-il và Doljanchi
Baek-il (Lễ kỷ niệm 100 ngày)
-
Tổ chức khi em bé tròn 100 ngày tuổi, với mong muốn bé sẽ khỏe mạnh và sống lâu.
-
Gia đình cúng tổ tiên và chuẩn bị bánh gạo trắng, canh rong biển, mời họ hàng đến chung vui.
Doljanchi (Lễ thôi nôi)
-
Tổ chức khi bé tròn 1 tuổi, được xem là cột mốc quan trọng trong đời.
-
Điểm đặc biệt là nghi thức Doljabi: bé chọn vật tượng trưng cho tương lai như bút (học hành), tiền (giàu có), chỉ (trường thọ)…
2. Nghi Lễ Trưởng Thành (Gwallye)
-
Là nghi lễ truyền thống đánh dấu sự trưởng thành của thanh niên, từng phổ biến trong giới quý tộc. -
Nam cử hành khi 15–20 tuổi, nữ là khi kết hôn. Ngày nay không còn phổ biến nhưng vẫn được tái hiện trong các sự kiện văn hóa, giáo dục.
3. Nghi Lễ Kết Hôn Truyền Thống Hàn Quốc
Hahm (Lễ trao sính lễ)
-
Gia đình chú rể mang quà đến nhà cô dâu: quần áo truyền thống, nữ trang, vật phẩm tượng trưng.
Paebaek (Ra mắt nhà chồng)
-
Cô dâu dâng trà, nhận lời chúc từ cha mẹ chồng, thể hiện sự kính trọng và hoà nhập gia đình mới.
Ngày nay, nhiều gia đình chọn kết hợp giữa nghi thức truyền thống và hiện đại, vẫn giữ được ý nghĩa sâu sắc nhưng gọn nhẹ, tiện lợi hơn.
4. Nghi Lễ Mừng Thọ (Hwangap & Chilsun)
-
Hwangap: Mừng 60 tuổi, kết thúc một chu kỳ 60 năm (theo thiên can địa chi).
-
Chilsun: Mừng 70 tuổi, ngày càng phổ biến hơn do tuổi thọ trung bình tăng cao.
-
Các dịp này thường được tổ chức lớn, cả đại gia đình quây quần chúc thọ, bày tỏ lòng kính trọng.
5. Nghi Lễ Tang Ma (Sangrye)
-
Tang lễ Hàn Quốc chịu ảnh hưởng từ Nho giáo và Phật giáo.
-
Gồm các nghi thức:
-
Khâm liệm: Mặc áo tang màu trắng truyền thống.
-
Tổ chức lễ tại nhà: Con cháu chịu tang, làm lễ tưởng niệm.
-
Hỏa táng: Ngày nay phổ biến do quỹ đất hạn chế.
-
-
Tang lễ không chỉ là tiễn biệt mà còn là sự tôn vinh cuộc đời người đã khuất.
6. Nghi Lễ Cúng Tổ Tiên (Jesa)
-
Jesa (제사) là nghi thức truyền thống nhằm tưởng nhớ tổ tiên, thể hiện đạo hiếu và lòng biết ơn.
-
Thường cúng vào ngày giỗ, Tết, Chuseok, với bàn thờ bày biện công phu.
-
Sau lễ, gia đình cùng dùng bữa để kết nối tinh thần và duy trì giá trị gia đình.
So Sánh Nghi Lễ Vòng Đời Hàn Quốc – Việt Nam
| Nghi lễ | Hàn Quốc | Việt Nam |
|---|---|---|
| Mừng sinh | Baegil (100 ngày), Doljanchi (1 tuổi), lễ bốc đồ Doljabi | Đầy cữ (1 tháng), đầy năm, lễ chọn nghề cho bé |
| Lễ trưởng thành | Gwallye (theo Nho giáo, nam 15–20 tuổi) | Không có nghi lễ chính thức, phổ biến liên hoan tuổi 18 |
| Lễ cưới | Hôn lễ truyền thống, hanbok, lễ Paebaek, uống rượu giao bôi | Dạm ngõ, ăn hỏi, lễ gia tiên, áo dài truyền thống |
| Mừng thọ | Hwangap (60 tuổi), Chilsun (70 tuổi), tổ chức long trọng | Mừng thọ từ 70 tuổi trở lên, con cháu chúc phúc, tổ chức tại gia |
| Tang lễ | Sangrye, khâm liệm, cúng 49 ngày, hỏa táng phổ biến | Tang lễ Phật giáo/Nho giáo, phát tang, cúng 49–100 ngày, giỗ đầu |
| Cúng tổ tiên | Jesa lớn vào ngày giỗ, Tết, có bàn thờ riêng | Cúng giỗ, Tết, rằm, mùng một, Thanh minh |
